İran, ekonomik yaptırımlarla başa çıkmak için kripto para birimlerini düzenlemeye karar verdi. Ekonomik İşler ve Finans Bakanı Abdolnaser Hemmati, bu durumu değiştiren önemli bir adım olarak ülkede kripto endüstrisini düzenleme planlarını duyurdu. Hemmati, Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında düzenlenen bir ulusal sempozyumda yaptığı konuşmada, hükümetin kripto para birimlerinin olumsuz ekonomik etkilerini kontrol etmenin yanı sıra, bu varlıkların faydalarından nasıl yararlanabileceğini vurguladı.
Uzun yıllar boyunca İran, Bitcoin madenciliği endüstrisinin belirsiz düzenlemelerle ortaya çıkan zorluklarıyla mücadele etti. Ancak artık ülke, düzenlemelerin yasaklamalardan daha fazla ekonomik avantaj sağladığını kabul ederek daha yapılandırılmış bir yaklaşımı benimsiyor. İran Merkez Bankası (CBI), kripto düzenlemeleri ile ilgili kapsamlı bir politika çerçevesi geliştirdi. “Kripto Paralar İçin Politika ve Düzenleyici Çerçeve” adı verilen bu çerçeve, kara para aklama (AML) yasaları, terörizm finansmanına karşı önlemler (CTF) ve vergi yükümlülükleriyle uyumu sağlamayı amaçlıyor.
Merkez bankası öncülük edecek
CBI, kripto düzenlemesi üzerinde çalıman başlıca otorite olarak yeniden belirlenmişken, mevcut çerçeve sanal varlık ekosistemini güçlendirmeyi hedefliyor. CBI Başkanı Mohammadreza Farzin, CBI ile Ekonomi ve Finans Bakanlığı’nın diğer kurumlarla iş birliği yaparak dijital varlık ekosistemi için sağlam düzenleyici çerçeveler oluşturmasının önemini vurguladı. Farzin, “Kripto paraların geliştirilmesi, varlıkları artırabilir, gençlere istihdam fırsatları sunabilir, yaptırımları hafifletebilir ve İran’ın operasyonlarını global ekonomi ile uyumlu hale getirebilir” dedi.
Kripto kullanımını teşvik edecek
İran’ın kripto düzenleme yönelimi, ABD yaptırımlarını aşmak amacı güden ülkelerin daha geniş bir eğilimini yansıtıyor. 2024 yılında, Rusya, uluslararası ticaret ve madencilik faaliyetleri için kripto kullanımını yasallaştırdı. Bu adım, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ülkesinin merkez bankasına karşı ilk baştaki direncine rağmen kapsamlı bir kripto çerçevesini onaylaması sonrasında geldi.
İran’ın kriptoya ilgisi yeni değil. 2020-21 kripto para boğa piyasası sırasında, hükümet Bitcoin madenciliğini düzenlemeye çalıştı ve bunun gelir elde etme potansiyelini fark etti. Ancak, bu çabalar enerji tüketimi ve yasadışı mali faaliyetler konusundaki endişeler nedeniyle sekteye uğradı. Ülke, sonrasında yaklaşımını yeniden gözden geçirerek kripto madenciliğini belirli şartlar altında kabul etti. Ayrıca, İran, uluslararası ticaret ödemelerinde kripto paraları kullanma seçeneklerini değerlendiriyor ve bunu geleneksel finans sistemleri üzerindeki kısıtlamaları aşmanın bir yolu olarak görüyor.
BRICS ülkelerinden bir bir kripto adımları
Son yıllarda BRICS ülkeleri, ABD dolarına olan bağımlılıklarını azaltma ve ekonomik egemenliklerini artırma stratejisi çerçevesinde kripto para birimlerine yönelik artan bir ilgi gösterdi. Bu ülkeler arasında Rusya, Brezilya ve Güney Afrika en proaktif olanları arasında yer alıyor. BRICS üyeleri, dijital varlıklar veya blok zincir teknolojisi ile desteklenebilecek ortak bir para biriminin oluşturulması konusunda görüşmeler yapmaya başladı.
Rusya ve Çin, bu çabayı yöneten ülkeler arasında bulunuyor. Çin, merkez bankası dijital para birimi (CBDC) olan dijital yuan’ını pilot olarak uygulamaya alırken, Rusya uluslararası ticarette Bitcoin gibi kripto para birimlerinin kullanımını araştırıyor.